Iedereen kan duurzaam leven

Ludo Haane en zijn vrouw Nelleke verruilden precies veertig jaar geleden hun tussenhuis in de Maastrichtse wijk Daalhof voor een jaren dertig “keuterboerderijtje” in Geulle. Nog altijd prijst het stel de dag dat de familie Smeets het perceel van een dikke 3600 vierkante meter gunde aan de Maastrichtenaar met zijn Brabantse vrouw.

‘Wij waren de enigen die niet zeurden over een oude keuken of achterstallig onderhoud’, vertelt Ludo in de smaakvol ingerichte woonkeuken, vroeger onderdeel van een varkensstal. ‘De broers Smeets waren gehecht aan hun huis en het omliggende land. Ze waren trots en verkochten het liefst aan mensen met gevoel voor de natuur. Wij dus, eigenlijk stadsmensen die naar het platteland wilden, waarbij de plek veel belangrijker was dan het huis. Blijkbaar hebben we een goede indruk gemaakt. Dat geluksgevoel om hier te mogen wonen is nooit meer weggegaan.’

Mooie plek

Stadsmensen, maar in 1984 al op zoek naar ruimte en groen. ‘Klopt’, vertelt Ludo terwijl hij door de tuin banjert, de kippen voert met peertjes uit de tuin, de moestuin inspecteert, het bosje met de speelhut laat zien en langs de caravan loopt waar ze graag het ,,vakantie gevoel” vieren. ‘In Maastricht hadden we een moestuintje. Veel te klein. We wilden ademen, rust en natuur om ons heen. Het huis zelf was eigenlijk maar bijzaak, het ging ons puur om de plek.’

Stukje bij beetje maakten Ludo en Nelleke hun “goddelijk” plekje tot hun thuis. Fruitbomen, een bosje, struiken, bloemen en gras zijn nu de baas op de vroegere landbouwgrond. De stallen voor varkens en koeien zijn bij de woonruimte gevoegd, ook om ruimte te bieden aan de drie kinderen die er werden geboren, inmiddels allemaal weer uitgevlogen. In 2004 legde Ludo, inmiddels gepensioneerd teammanager bij NS, de eerste vier zonnepanelen op het dak van de keuken. Inmiddels liggen er dertien panelen, voldoende voor een neutrale elektriciteitsrekening. Ook de gasrekening is met een verbruik van zo’n 400 kuub uiterst laag.

 Bewust met energie

‘Hoe we dat doen? We gaan heel bewust om met energie. We verwarmen alleen de ruimte waar we zijn. In de keuken is dat met een klein gaskacheltje, in de woonkamer stoken we hout van ons eigen perceel. Gezien onze leeftijd hebben we voor later een lage temperatuur vloerverwarming laten leggen, zodat de overstap naar een warmtepomp mogelijk is. Bij wijze van spreken kap ik elk jaar twee bomen en plant er vier terug. Duurzamer dan fossiel gas stoken toch. Net zoals we zo veel mogelijk onze eigen groenten en fruit verbouwen. En als we iets uit de supermarkt nodig hebben, dan wel producten uit de eigen regio en bij voorkeur biologisch. Geen boontjes uit Afrika of appels uit Spanje. Wij zijn grote voorstanders van local for local. Koop plaatselijk, hergebruik zo veel mogelijk spullen en probeer circulair te zijn, te recyclen. Een bijdrage leveren aan duurzaamheid is helemaal niet zo moeilijk. Iedereen kan een steentje bijdragen.’ Je hoeft geen grote stappen te zetten als kleintjes al helpen.

Keuzes maken

Zelf gaan Nelleke en Ludo wel een stapje verder. Vakantie vieren ze hoofdzakelijk in eigen tuin in hun caravan, incidenteel kamperen ze op een camping in Nederland. Hun favoriete vervoermiddel is de fiets, geen trapondersteuning, gewoon zelf trappen. Mochten ze een plek verder weg willen bezoeken, hebben ze een OV jaarkaart of gebruiken ze de auto. We gebruiken zo weinig mogelijk elektrische apparaten en eten regelmatig vleesloos. En die 52 jaar oude Saab dan onder het afdak? Ludo lacht. Deel die jaren eens op de productiekosten en het gebruikte materiaal en vergelijk dat eens met die mooie, moderne auto’s. Kijk, ik neem helemaal niemand de maat. Niets is fout. Ik pleit er wel voor om na te denken. Welke keuze maak je en waarom? Als consumenten samen kunnen we wel degelijk de uitputting van de aarde stoppen, minder energie gebruiken. Weet dat we vier aardes nodig hebben om ons consumptieniveau bij te houden. Dat kan zo niet doorgaan.’

Overstromingen

De familie Haane ondervond drie jaar geleden op pijnlijke wijze de gevolgen van klimaatverandering. Met de overstromingen liep hun huis en tuin onder water. Bijna een meter hoog stond het water hier’, wijst Ludo naar de laatste sporen van de ramp. ‘Veel erger vond ik de ravage in de tuin. Volledig overstroomd door troep en gif. Terwijl we zelf nooit iets spuiten, alles is hier biologisch. Twee jaar hebben we niets geoogst, dit jaar hebben we dikke lagen biologische compost gelegd in groentebedden en zijn we weer begonnen. Natuurlijk blijven we hier. Het leven heeft altijd verrassingen in petto, daar kun je niet voor weglopen. Vandaag is het water, de volgende keer iets anders. Deze plek is ons dierbaar.

Mooier en beter en duurzamer

Het complete herstel heeft veel geld gekost, meer dan de tegemoetkoming van verzekering en overheid. ‘Ach’, zegt Ludo, inmiddels gecertificeerd energiecoach, ‘ik wil daar liever de positieve kant van inzien. Omdat we toch moesten renoveren, hebben we meteen maar flink geïnvesteerd in verduurzaming en toekomst bestendigheid van de woning. Een laatste stukje varkensstal hebben we bij de keuken gevoegd. Ons huis is mooier, beter en nog duurzamer geworden. Ook dit heeft de wateroverlast ons gebracht. We laten dat graag zien tijdens de Duurzaam Wonen Route.’